Ο Χρήστος Βαρτζάκης δεν ήταν απλώς ένας αθλήτης. Ήταν ένα φαινόμενο στο σώμα και την ψυχή. Ένας αιώνιος αθλητής που δίδαξε πάνω απ’ όλα ήθος.
Σαν σήμερα έφυγε από τη ζωή το 2009 ο Χρήστος Βαρτζάκης ο οποίος στα τελευταία χρόνια της ζωής του αποτέλεσε τον μακροβιότερο Έλληνα αθλητή και αδιαμφισβήτητα τον σπουδαιότερο Ηπειρώτη μαραθωνοδρόμο τρέχοντας μέχρι τα 93 του χρόνια!
Το τρέξιμο ήταν η ζωή του εξάλλου όπως έλεγε και η ζωή του το απέδειξε περίτρανα.
Ο Χρήστος Βαρτζάκης ή ο «θείος» όπως τον αποκαλούσαν όσοι τον ήξεραν και τον συναντούσαν στο στίβο, γεννήθηκε το 1911 στη Δημόκορη Πωγωνίου Ιωαννίνων. Σε 13 ετών μετακομίζει στην Αθήνα και στα 19 του εγγράφεται στο στίβο του Πειραϊκού και ξεκινά να ασχολείται ενεργά με τις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις. Το σπουδαίο ταλέντο του δεν άργησε να φανεί, ενώ συνέδεσε τη ζωή του με την αγάπη του για το τρέξιμο. Αγωνίστηκε με τις Εθνικές ομάδες και είχε πολλές νίκες σε Βαλκανικούς αγώνες στα 5.000 και 10.000 μέτρα καθώς και στο Μαραθώνιο, ενώ είχε μετάσχει σε εκατοντάδες αγώνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Όλα αυτά την ώρα που ταυτόχρονα εργαζόταν σκληρά σε φούρνους για να ζήσει.
ΈΤΡΕΞΕ ΞΥΠΟΛΥΤΟΣ ΚΑΙ ΜΠΗΚΕ ΣΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
«Οι μεγάλες αποστάσεις και ειδικά ο μαραθώνιος θέλουν ψυχή, θέλουν τσαγανό. Ο πρωταθλητής πρέπει να είναι σοβαρός και προσγειωμένος. Ο βεντετισμός δεν είναι καλό πράγμα. Εάν τρέχανε όλοι οι άνθρωποι τότε τα νοσοκομεία και τα γηροκομεία θα ήταν άδεια. Γερνάνε μόνο αυτοί που αφήνουν να τους καταβάλει ο χρόνος» έλεγε.
Για την αγάπη που είχε στο τρέξιμο και την οποία μετέδιδε στους νεότερους, την τιμιότητα και τη μαχητικότητα που τον διέκρινε, καθώς και τις μεγάλες διακρίσεις του, τιμήθηκε τόσο από την Πολιτεία, από τον ΣΕΓΑΣ και τον ΠΣΑΤ. Χαρακτηριστικό είναι ότι εξακολουθούσε να τρέχει μέχρι και το 2004 σε ηλικία 93 ετών, έστω και τα τελευταία 10 χιλιόμετρα της κλασικής διαδρομής του Μαραθωνίου (από το 1998). Το 1933, σε ηλικία 22 ετών, κέρδισε τους στρατιωτικούς αγώνες στη Λάρισα και 70 και πλέον χρόνια αργότερα είχε τη δύναμη να τρέχει μεγάλες αποστάσεις.
Όπως κάθε χρόνο με εξαίρεση τα χρόνια της κατοχής, ο Χρήστος Βαρτζάκης έτρεχε Μαραθώνιο στην κλασσική διαδρομή. Το 1948 και το 1953 με τα χρώματα του ιστορικού Πειραϊκού Συνδέσμου, κέρδισε το Πανελλήνιο πρωτάθλημα Μαραθωνίου. Την πρώτη χρονιά έκανε 3 ώρες 1 λεπτό και 58 δευτερόλεπτα. Μπορεί οι επιδόσεις αυτές να φαίνονται στις μέρες μας εύκολες, αλλά οι δυσκολίες της ζωής καθιστούν τα νούμερα εξαιρετικές επιδόσεις: «Δούλευα μια ζωή σκληρά για να θρέψω την οικογένεια μου και παράλληλα έκανα προπονήσεις. Ήμουν αρτεργάτης και όπως καταλαβαίνετε η δουλειά στο φούρνο είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ακόμα και πριν από τους αγώνες εγώ βρισκόμουν όλο το βράδυ μέχρι το ξημέρωμα στο φούρνο. Τότε δεν υπήρχαν άδειες».
Τον Απρίλιο του 1970 στον διεθνή Μαραθώνιο των Αθηνών (Ολυμπιακή Ημέρα) τερματίζει 20ος με 3 ώρες 46:00. Το 1971 σε ηλικία 60 ετών τρέχει στον διεθνή Μαραθώνιο των Αθηνών και καταλαμβάνει την 44η θέση με 3 ώρες 48:32. Το 1973 τρέχει στην κλασσική διαδρομή στον διεθνή Μαραθώνιο των Αθηνών. Νικητής είναι ο Βρετανός Κόλιν Κίρκαμ σε 2 ώρες 16:45. Ο Χρήστος Βαρτζάκης είναι 82ος με 3 ώρες 30:30. Το 1974, σε ηλικία 63 ετών, τρέχει στον «Λαϊκό Μαραθώνιο» (όπως λεγόταν τότε, στην κλασσική διαδρομή) και τερματίζει 85ος σε 3 ώρες 51:25. Σε ηλικία 72 ετών έτρεξε σε αγώνες βετεράνων στην Κορέα και βγήκε πρώτος στον Μαραθώνιο κερδίζοντας αθλητές πολλά χρόνια νεότερούς του.
«Όλοι με ρωτούν πως τα καταφέρνω. Το τρέξιμο είναι η ζωή μου, είναι για μένα ξεκούραση, είναι το φάρμακο μου. Δεν θα λείψω από κανένα Μαραθώνιο», δήλωνε ο Χρήστος Βαρτζάκης, ο οποίος σε μεγάλη ηλικία συνήθιζε να προπονείται τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα ενώ αργότερα έχοντας τραυματιστεί στο πόδι έκανε προπονήση μέσα στο σπίτι χορεύοντας ηπειρώτικα!
Ο Χρήστος Βαρτζάκης ήταν παντρεμένος και απέκτησε δύο κόρες την Βασιλική και την Ασημίνα. Έφυγε από τη ζωή στις 5 Σεπτεμβρίου του 2009 στα 98 του χρόνια. Στη μνήμη του κάθε χρόνο διοργανώνεται Βαρτζάκειος Δρόμος ενώ συλλογή του υπάρχει στο Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου στον Μαραθώνα.