Η Ήπειρος δεν έχει πληγεί πολλές φορές από μεγάλες πυρκαγιές αλλά τουλάχιστον μία από αυτές είχε σαν τραγικό αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 7 άνθρωποι.
Ήταν τον Αύγουστο του 2000 όταν μια πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στην Αλβανία, πέρασε τα σύνορα και άρχισε να κατακαίει ότι έβρισκε στο πέρασμά της. Όσοι βρίσκονταν εκείνες τις μέρες στα χωριά του Πωγωνίου Ιωαννίνων θυμούνται το τραγικό συμβάν με την φωτιά να καίει ανεξέλεγκτα φτάνοντας στο φυλάκιο της Καστάνιανης και απειλώντας το χωριό.
Στις 23 Αυγούστου η φωτιά αναζωπυρώθηκε έντονα και δεν άργησε μέσα σε ένα 24ωρο να φτάσει στα χωριά Αγία Μαρίνα και Κάτω Λάβδανη. Στο τελευταίο χωριό δυστυχώς υπήρξαν και ανθρώπινες απώλειες καθώς δύο γυναίκες δεν πρόλαβαν να σωθούν. Συνολικά με την φωτιά τότε στην περιοχή του Πωγωνίου κάηκαν περίπου 62.000 στρέμματα και πολλά σπίτια καταστράφηκαν.
Ανάμεσα στα κτήρια που γλίτωσαν από τη μανία της πυρκαγιάς ήταν και μια ιστορική εκκλησία η οποία γλίτωνε δεύτερη φορά από φωτιά που την κύκλωσε. Ο λόγος για τη Μονή Μακραλέξη (ή Μακρυαλέξη) στην Κάτω Λάβδανη. Είναι ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στη κοιμήση της Θεοτόκου ηλικίας περίπου 1.000 ετών σύμφωνα με τους ιστορικούς.Πιο πιθανή εκδοχή είναι η κατασκευή της περί το 1042.
Η μονή είχε καταστραφεί από πυρκαγιά το 1568 και ανακαινίστηκε λίγα χρόνια αργότερα το 1585. Ωστόσο γλίτωσε άλλες δύο φορές από πυρκαγιά που έκαιγε τα πάντα γύρω της με την πρώτη να είναι πριν 40 χρόνια και τη δεύτερη το 2000 όπως είπαμε. Ο ναός βρίσκεται σήμερα σε καλή κατάσταση και συχνά την επισκέπτονται κάτοικοι της περιοχής.
Πηγή εξωτερικής φωτογραφίας: ikivotos.gr