Οι τζαμάλες είναι ένα από τα πλέον αγαπημένα έθιμα της Αποκριάς στα Γιάννενα.
Κούτσουρα και μεγάλοι κορμοί δέντρων τοποθετούνται στο κέντρο σε διάφορα μέρη της πόλης και ανάβουν φωτιές. Γύρω στήνεται χορός και φυσικά δεν λείπει το φαγητό και το ποτό.
Αυτό που πολλοί απορούν είναι από πού προέρχεται η λέξη τζαμάλα και τι σημαίνει στην πραγματικότητα. Δύο είναι οι επικρατέστερες απόψεις καθώς πολλοί θεωρούν ότι η λέξη είναι τούρκικη ή αρβανίτικη. Σύμφωνα με τον λογογράφο Θοδωρή Σαμαρά, ο οποίος είχε κάνει έρευνα για την ετυμολογία της λέξης τζαμάλα: «… και η λέξη τζαμάλα, συνειρμικά συγγενεύει με τη δαμάλα, λέξη αρχαία ελληνική, δηλαδή χοντροκαμωμένη… Στα μάτια ενός σύγχρονου παρατηρητή, τα επίθετα αυτά δεν είναι διόλου άτοπα. Κάθε μια από αυτές τις συνοικιακές φωτιές, που καίνε τόσο πολλά και χοντρά κούτσουρα, είναι… δαμάλα -χοντροκαμωμένη! Πρόκειται για κούτσουρα με τέτοιες συνήθως διαστάσεις, που τα σηκώνουν δυο-δυο οι άντρες για να τα ρίξουν στη φωτιά…».
Άλλη εκδοχή, βασισμένοι κυρίως στο γενικό έθιμο της Τζαμάλας που σε άλλες πόλεις αφορά και μεταμφιέσεις λέει ότι η λέξη Τζαμάλα προέρχεται από την αντίστοιχη αραβική λέξη η οποία σημαίνει καμήλα. Γι’ αυτό, ιστορικά, στα λαϊκά δρώμενα του εθίμου της Τζαμάλας σε πολλές πόλεις της Ελλάδας, τα οποία αποτελούν επί της ουσίας, μορφές λαϊκού θεάτρου, απαντά πάντοτε η μεταμφίεση της καμήλας με μόνιμο συνοδό τον τζαμαλάρη. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, στα Γιάννενα επικράτησε η λέξη Τζαμάλα για τις φωτιές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Tζαμάλες Ιωάννινα 2023: Τα 26 σημεία που θα γίνουν μέσα στην πόλη
